Cinsel yolla bulaşan hastalıklar

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar sperm, kan ve vajinal akıntı gibi sıvılar vasıtasıyla kişiden kişiye vajinal, oral ve anal yolla bulaşabilir. Bir çok cinsel yolla bulaşan hastalık etkeni mevcuttur ve bunların başlıcaları; HIV, HPV, hepatit B, hepatit C, sifiliz, herpes virüs, gonokok ve klamidyadır. Bu hastalıklardan HIV, hepatit B, hepatit C kan transfüzyonu ve enjeksiyon ile de bulaşabilmektedir

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların belirtileri nelerdir?

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların her biri farklı şikayet ve belirtilere sebep olsa da bazı ortak belirti ve bulguları da mevcuttur. Bu ortak belirtiler vajinal akıntı, idrar yaparken yanma, ishal, bulantı ve aşırı terleme olarak sayılabilir.

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar hangileridir?

Sifiliz

Sifiliz'e neden olan mikroorganizma Tropenoma Pallidum denilen bakteridir. Hastalığın 4 evresi bulunmaktadır. Cinsel yolla bulaştan sonra ilk 10 ila 90 gün arasında görülen evreye primer sifiliz denir. Bu evrede genital bölgede sert, ağrısız ve genellikle tek olan şankr denilen lezyon görülür. Şankr görüldüğü dönemde bulaşıcılık mevcuttur. Bu lezyon 2-3 hafta içinde kendiliğinden geçse de hastalık devam etmektedir.

Hastalığın ikinci evresinde ise genital bölgede kondiloma lata denilen siğiller oluşur. Bu dönemde bulaşıcılık en üst düzeydedir ve genital bölgede lenf nodlarında şişlik izlenebilir. Üçüncü evresi ise latent evredir. Bu evrede herhangi bir bulgu izlenmez hastalık ancak kan testleri ile tespit edilebilir.

Sifilizin son evresi olan tersiyer sifilizde ise vücuttaki kalp, sinir sistemi, karaciğer, kemik ve cilt gibi bir çok organ tutulur. Ciltte gom denilen döküntüler oluşur. Tutulan organa göre çok farklı şikayet ve bulgular olabilir.

Sifilizin erken tanı ve tedavisi çok önemlidir. Erken dönemde penisilin ile tedavi edilebilen bir enfeksiyon olmasına rağmen hastalık ihmal edilip ilerlediği takdirde vücutta ki bir çok organda kalıcı hasar bırakabilir.

Gonore

Halk arasında bel soğukluğu olarak bilinen gonore'ye gonokok denile bakteri sebep olur. Hastalık kadınlarda rahim ağzı, rahim, tüpler ve pelvik bölgedeki karın iç zarında iltahap oluşturabilir. En sık bulguları; iltahaplı vajinal akıntı, ilişki sırasında oluşan ağrı, ilişki sonrası kanama, ve kasık ağrısıdır. Hastalığın tüpleri tutması durumunda yoğun tahribat sonucu tıkanıklığa sebep olup kısırlık yapabilir.

HPV ENFEKSİYONU

Human Papilloma Virüsü olarak tanımlanan HPV enfeksiyonuna, yüzün üzerinde farklı virüs neden olabilir. Hastalığa yakalanan kişilerin yalnızca %30'unda vücudun farklı bölgelerinde siğil gözlenir. Kalan %70'lik kısımda herhangi bir belirti görülmez. Ancak kişinin vücuduna bulaşan bu virüs türlerinin kanser oluşumu ile direkt bağlantılı olduğu düşünüldüğünden riskli bir ilişki sonrası ilgili testlerin yapılması önemlidir. Vajinal, anal ya da oral seks sırasında gerçekleşen temas ile kişiden kişiye bulaşan bu hastalığın neden olduğu siğiller, cinsel temastan yaklaşık 9 ay sonra görülür.

HSV ENFEKSİYONU

Herpes Simpleks virüsünün neden olduğu HSV enfeksiyonu, genital uçuk olarak kendini gösterir. Uçuk; ateş, baş ağrısı ve halsizlik gibi yakınmalar ile seyreder. Genital bölge ve anüs çevresinde kaşıntılı, ağrılı kabarcık ve kızarıklık şeklinde görülen HSV, cinsel temasın yanı sıra öpüşme ile de bulaşabilir. İlaçla tedavi edilir.

AİDS

Ömür boyu ilaç tedavisi gerektiren AIDS hastalığının belirtileri cinsel ilişki sonrası 2 ile 4 haftada ortaya çıkar. HIV virüsü kaynaklı bir bağışıklık problemi olan AIDS hastalığı başlangıçta grip ve nezle hastalıklarına benzer semptomlar gösterir. Sonrasında yıllarca belirti göstermeden vücut içerisinde hızla çoğalabilir. Yaklaşık olarak 5 ile 10 yıl sonunda kendini bağışıklık sisteminin yetersizliği olarak gösterir. CD4 hücrelerinin azalması sonucunda bağışıklık sistemi çöker ve normalde kolayca atlatılabilecek hastalıklar bile kişiyi kolayca hasta edebilir. Kan ve cinsel sıvıların teması ile bulaşan AIDS, hasta kişiyle aynı ortamı ve nesneleri paylaşmak, ter, gözyaşı ve sivrisinek sokması ile bulaşmaz. Son yıllarda geliştirilen ilaçlar ve tedavi yöntemleri ile AIDS'e bağlı ölüm vakaları azalmıştır.

HEPATİT B

Kan, idrar ve vücut sıvıları ile bulaşan Hepatit B, aşılama ile korunabilen bir hastalıktır. Hepati B virüsünün bulaşmasına neden olan temas sonrası yaklaşık 45 ile 160 gün sonrasında hâlsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, ateş, deri döküntüsü, baş ağrısı gibi belirtilerle ortaya çıkar. Karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri gibi geri döndürülmesi mümkün olmayan hastalıklara yol açan Hepatit B, hastalığın dönemine uygun yöntemler ile kontrol altına alınır. Hastalığın erken dönemlerinde ilaçlı tedavi mümkün iken ilerleyen safhalarında karaciğer nakli gibi nispeten zor tedavi yöntemleri gerekebilir.

KLAMİDYA

Klamidya, Chlamydia trachomatis bakterisinin neden olduğu bir hastalıktır. Hastalık kadınlarda tıpkı gonore gibi rahim ağzı, rahim, tüpler ve pelvik bölgedeki karın iç zarında iltahap oluşturabilir. En sık bulguları; iltahaplı vajinal akıntı, ilişki sırasında oluşan ağrı, ilişki sonrası kanama, ve kasık ağrısıdır. Hastalığın tüpleri tutması durumunda yoğun tahribat sonucu tıkanıklığa sebep olup kısırlık yapabilir.